Edebiyatta direniş: Fanzinler

Tarihe damga vuran 10 suikast

İngilizce ‘fanatic’ ve ‘magazine’ kelimelerinin kısaltmasıyla oluşan, profesyonel baskı ve yayın tekniklerine alternatif olarak fotokopi makineleri ile çoğaltılan, daha amatör bir ruh ve daha aktif bir heyecanla çıkarılan baskı materyaldir fanzinler. Dünya barışı, sevgi, iyilik güzellik konularında Söyleyecek bir sözü, paylaşacak bir düşüncesi olan herkesin kolaylıkla üstesinden gelebileceği bir yayın olan fanzinler, dergiler gibi belirli aralıklarla çıkmazlar, genellikle süreleri düzensizdir.

Fanzinler, Avrupa’da 1950’lerde ortaya çıksa da bu furyanın Türkiye’ye ulaşması 1990’ları bulmuştur. Görüntüde dergilerle bir rekabete bile giremeyecek olan fanzinler, ilk çıktıkları zamanlarda birçok dergiden daha fazla okunmuş ve daha fazla basılmıştır.

Günümüzde sosyal medyanın yoğun bir şekilde kullanmasıyla birlikte her şeyin çabucak yaygınlaşması birçok şeyi etkisi altına aldı. Dergiler de bu furyadan etkilenerek gün geçtikçe birbirine benzedi ve edebiyat kokan dergilerin biranda üzerine popüler kültürün kokusu sindi. Fanzinler, tam da burada etkisini göstermeye başladı. Özellikle popüler dergilerdeki edebi gruplaşmadan ötürü kendisine yer bulamayan yazar/şair gençler, benliğini fanzinlerde buldu. Az baskı, tanınmadık isim ve fazla okunmaması nedeniyle popülerleşmeyen fanzinler, içerisinde özerk kalarak edebiyatta popülerleşmeyi reddetti. Son zamanda Fanzin alanında reklam, matbaa basımı gibi şeylerle popülerleşme adımı atanlar fanzin okurları tarafından kendi içinde absorbe edildi.

Eğer bundan önce edebiyat diye bir fanzine sığınmadıysanız; sizi en yakın kitapçılardan bir fanzin alarak edebiyatta kapitalleşmemiş, popülerleşmemiş birkaç masum dize okumaya davet ediyorum.