Afgan hükümet güçleri, Taliban’a karşı 6 vilayet merkezinin kontrolünü kaybetti.
ABD öncülüğündeki NATO güçlerinin çekilme kararı ve Afgan yönetiminin Taliban’la sürdürdüğü barış görüşmelerinin başarısızlıkla neticelenmesinin ardından Taliban’ın Mayıs’ta başlattığı şiddetli saldırılar hız kazanmış durumda.
Taliban, son 4 günde 6 vilayet merkezini Afgan hükümet güçlerinden aldı
ABD ile Taliban arasında imzalanan Doha anlaşmasına göre, NATO güçlerinin son çekilme tarihi olan 11 Eylül 2021’den önce vilayet merkezlerine saldırmayacağını ilan eden Taliban, ABD hava saldırılarını gerekçe göstererek vilayet merkezlerine yöneldi.
Taliban, son 4 günde biri ülkenin güneybatısında, diğer beşi kuzey ve kuzeydoğuda olmak üzere toplam 6 vilayet merkezini Afgan hükümet güçlerinden aldı.
Afgan hükümeti, 34 vilayet merkezinden 28’ini halen kontrolünde tutuyor.
Taliban’ın kontrolüne girdiği yerlerdeki ilk icraatlarından biri, cezaevlerinde bulunun tüm mahkumları serbest bırakmak oluyor.
Taliban’ın geleneksel olarak güçlü olduğu güneydeki Peştun yoğunluklu alanlarda baskın çıkması beklenirken ilk ele geçirdiği vilayet merkezi İran sınırındaki Nimruz vilayet merkezi Zaranc oldu.
Taliban 6 Temmuz’da İran-Pakistan sınırındaki Zaranc’ı, bir gün sonra da kuzeydeki Cüzcan vilayet merkezi Şibirgan’ı ele geçirdi.
Dün yine kuzeydeki Sar-i Pul, Kunduz ile kuzeydoğudaki Tahar vilayet merkezi Talukan’ı peş peşe ele geçiren Taliban, bugün ise aynı bölgedeki Samangan vilayetinin merkezi Aybak’ı kontrolü altına aldı.
Uyuşturucu ve insan kaçakçılığı ticaretinin yoğunlaştığı Nimruz’dan, her gün yüzlerce kişinin yasa dışı yollarla ülke dışına çıktığı biliniyor.
Beş ilçesi bulunan; Beluç, Peştun, Tacik ve Özbeklerin yaşadığı Nimruz vilayeti yaklaşık 200 bin nüfusa sahip.
Zaranc şehrinin güneyindeki Helmand Nehri üzerinde bulunan Kemal Han Barajı, İran-Afganistan arasında su kaynaklarının kullanımı açısından zaman zaman sorun oluşturuyor.
Ülkenin kuzeyindeki stratejik öneme sahip Cüzcan vilayetinin merkezi Şibirgan ise zengin doğal gaz yataklarına sahip.
Şibirgan’ın alınmasıyla vilayet genelinde hakimiyeti artan Taliban, Afganistan’ın kuzeyinde doğu-batı ekseninde uzanan kuzey yolunu da kesti.
Türkmenistan sınırındaki vilayetin merkezi Şibirgan’da çoğunluğu Türkmen ve Özbeklerden oluşan yarım milyondan fazla kişi yaşıyor.
Şibirgan aynı zamanda, ABD işgalinde önemli rol üstlenen eski Afganistan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Mareşal Raşid Dostum’un kalesi olarak biliniyordu.
Afgan hükümet güçlerinin merkezde kontrolü kaybettiği Sar-i Pul vilayetinde ağırlıklı olarak Özbek, Türkmen, Tacik, Peştun ve Hazarlar yaşıyor.